Verduurzamen, hoe dan? afl. 1 Huisje BOOMPJE Beestje of de weg naar een groene tuin

Al heb ik zonnepanelen op mijn dak, toch zou ik nog best wel duurzamer kunnen leven. Dit jaar daag ik mezelf uit: elke maand ga ik mezelf een nieuwe duurzame gewoonte aanleren, of iets aan mijn huis verduurzamen.

Afgelopen lente gaven we een klein feestje voor onze familie, toen ik pardoes met mijn tuinstoel door mijn terras zakte. Een muis had zich afgelopen winter blijkbaar een woning verschaft onder ons terras, vlakbij onze spouwmuur. Lekker warm.

Wij kochten 2 jaar geleden ons huis met een "onderhoudsarme tuin": Een postzegel van een tuin in de randstad. Ons huis is een dame op leeftijd en dus ligt onze tuin een beetje lager dan de achterdeur. Het bleek een ware uitdaging voor onze kruipende dochter. In een onbewaakt ogenblik rook ze de vrijheid, kroop naar buiten en viel met haar gezichtje op de stenen. Ik liet meteen het idee los dat een onderhoudsarme tuin zo fijn is voor kinderen. Onze tuin ligt op het Zuidwesten, dus van de zomer hadden we dus volop zon. In juli leek onze "onderhoudsarme tuin" meer een veredelde sauna en ik droomde van een groene oase. Het beeld "ieder zat onder zijn eigen boom" voor een periode van vrede en voorspoed klinkt volkomen zinnig als je zit te puffen in een "onderhoudsarme tuin".

Tijd dus om onze tuin opnieuw in te richten, en wij wilden graag een groene tuin. Bijkomend voordeel: een groene tuin is ook nog duurzaam. In een gemiddelde stad is 70-90% van het oppervlak bebouwd of bestraat. Al dit grijs is natuurlijk superhandig voor de bereikbaarheid, maar er kleven ook wat nadelen aan. De belangrijkste nadelen zijn: 1) grotere kans op wateroverlast, 2) meer hittestress in de zomer, 3) een verarming van de biodiversiteit. Op https://dialoog.wur.nl/uitgelicht/klimaatslimme-stad-meer-groen/ staan deze nadelen goed beschreven en ook waarom vergroening helpt. Kort gezegd: Water kan de grond intrekken als er geen beton op ligt; Vegetatie zorgt voor schaduw en verkoeling in de zomer; vegetatie zorgt ervoor dat meer dieren kunnen overleven in de stad.

Nu zijn we niet de enige die best een groene tuin willen, maar uit onderzoek blijkt dat er best wel wat praktische redenen zijn waarom mensen hun tuin toch niet vergroenen. Zie bijvoorbeeld: https://www.rainproof.nl/sites/default/files/van_grijze_naar_groene_tuinen_samenvatting_voor_praktijk.pdf Een van de redenen is dat mensen niet goed weten waar te beginnen. Daarom deze blog: ter inspiratie.

Het ontwerp

Wij hebben beiden nog geen hele groene vingers, dus onze groene tuin moest niet te ingewikkeld worden. Daarnaast wonen er in de buurt nogal wat katten. Niets ten nadele van katten, maar kattenpoep stinkt en is potentieel gevaarlijk voor kleine kinderen. Onze oude plantenborder werd al gebruikt als openbare kattenbak, dus onze groene tuin moest niet door de buurtkatten worden gezien als een uitbreiding van de openbare faciliteiten. Ten derde moest de tuin onze kinderen stimuleren om lekker buiten te gaan spelen. 

Onze keus viel om deze drie redenen op een flinke grasmat:

Ik las op internet dat katten hun poep graag begraven, dus een tuin waarin ze niet goed kunnen graven (omdat 'ie helemaal begroeid is bijvoorbeeld) schijnt het beste te zijn tegen kattenpoep. In theorie zou gras dus een kat ontmoedigen daar te poepen. Een tuin waar mijn dreumes zelf in en uit kan kruipen lijkt me ideaal: Gras bij de voordeur is lekker zacht voor haar, en ze vindt gras oneindig fascinerend. Gras is ook niet zo ingewikkeld te onderhouden: gras maaien, af en toe bemesten, en 1x per jaar verticuteren. We hopen dat we deze klussen nog wel onder de knie krijgen. 

Onze luie tuiniergenen inspireerden ons om een druppelleiding onder de grasmat aan te leggen. Op droge dagen kunnen we ons gras makkelijk bewateren.

Op het balkon van onze vorige woning hadden we gemoestuinierd in grote bakken. We zouden ook graag in onze tuin een moestuintje hebben, maar de Zaanse grond is niet zo schoon, dus moestuinieren in de volle grond is niet zo'n goed idee. We besloten om een deel van de bestaande border af te graven. De bodem bedekten we met worteldoek en we schermden het afgegraven deel af met een muurtje van onze oude terrastegels. Op het worteldoek storten we schone grond. In dit gedeelte gaan we kruiden en vruchten verbouwen. We moeten nog een oplossing vinden voor de slakken, maar we hebben nog even voor het nieuwe moestuinseizoen weer begint. Het kattenprobleem pakten we aan door op de border een afschermdoek te leggen, dat wel water doorlaat maar onkruid schijnt tegen te houden. En deze doek houdt ook katten tegen om hun poep in onze tuin te begraven.  

Achter in de tuin hebben we een houten vlonder met pergola gerealiseerd. Aan de pergola hangen nu schommels. Op termijn willen we er ook nog een glijbaan aan bouwen. In de zomer kunnen we aan de pergola een hangmat aanhangen. Wanneer de kinderen groter zijn, kunnen de schommels en glijbaan weg. Achteraf blijkt een houten vlonder niet te tellen als vergroening, maar het water kan wel wegstromen de grond in en hout verkoelt ook. Dus ik vond het toch een vooruitgang op steen. In de hoek bij ons huis komt een zandbak met aan de schutting een schoolbord zodat de kinderen ook kunnen krijten. Dit is het enige niet groene plek in de tuin. Ik denk wel dat het de kinderen zal stimuleren lekker buiten te gaan spelen en dat wilden we ook graag. 

Een laatste anti-kat maatregel is de aanschaf van een kattensensor: bij het binnendringen van een kat in de tuin geeft het apparaat een ultrasoon geluid af waar de katten niet van houden. We zullen zien hoe effectief dit apparaat is. Er is ook nog een soort supersooker-versie: een binnendringer wordt bestookt met een straal water. 

Onze onderhoudsarme tuin was 75% grijs. Na verbouwing is de tuin 75%-95% groen (afhankelijk van hoe je het vlonder rekent). Kosten: +/- 1500 euro en 2 weken hard werken. Ons eigen mini-oasetje in de drukke randstad. Laat zomer 2019 maar komen.