Integreren, hoe dan? afl. 5 Familiebanden en community

Voor Nederlandse begrippen zijn wij best een hechte familie. De familie-app aan beide kanten wordt intensief gebruikt en we bellen en zien elkaar regelmatig. Maar onze niet-Nederlandse vrienden zijn geshockeerd over onze verwaarlozing van onze ouders. Toen mijn schoonvader vorig jaar ziek werd, stelde een goede Syrische vriend van mijn man voor om samen mijn schoonvader te gaan halen, zodat hij een tijdje bij ons thuis kon wonen en door ons verzorgd kon worden. Nu moet mijn schoonvader er volgens mij niet aan denken om een aantal weken in ons relatief kleine huisje te moeten wonen en door mij verzorgd te worden, dus wij dachten dat dit een wat minder goed idee was van onze vriend. Gelukkig woont mijn schoonzus bij mijn schoonouders in de buurt en konden we dus in alle oprechtheid vertellen dat zij nu extra vaak naar mijn schoonouders ging.

Een klein voorbeeldje dat illustreert hoe veel steviger de familiebanden in veel andere culturen nog zijn in vergelijking met de familiebanden in Nederland. Je ouders zo lang mogelijk zelfstandig laten wonen en daarna naar een verzorgingstehuis laten gaan is not-done in veel niet-westerse culturen. Zij hebben toch ook voor jou gezorgd toen jij een baby was en nog niets kon? Maar deze familiebanden staan wel onder spanning wanneer iemand gaat emigreren. Je kan niet meer even snel op bezoek, en je familie heeft geen visueel beeld bij jouw leven.

En dan zijn er de grote levensgebeurtenissen, die moeilijker deelbaar zijn: Ik zit bijvoorbeeld in de levensfase dat vrouwen kinderen krijgen. Mijn niet-Nederlandse vriendinnen krijgen ze ook, ver weg van hun eigen moeder en het netwerk van vriendinnen thuis. In onze steden worden we bovendien veelal verwacht om onze kinderen alleen op te voeden. De thuisblijfmoeder lijkt een bedreigde diersoort. Wanneer je niet werkt en geen groot netwerk hebt in de buurt van andere vrouwen kan je snel vereenzamen. Helemaal als je niet zo behendig bent op de fiets, niet gewend aan de regenjas en geen rijbewijs hebt. Het venijn van eenzaamheid is dat het zo goed is in mensen lamslaan en zo komen mensen al snel terecht in een vicieuze cirkel. Een vraag die mij sterk heeft bezig gehouden: waar kunnen eenzame jonge moeders heen voor wezenlijk contact? Welke community is open genoeg om hen op te nemen? Een wekelijks gymclubje is fijn, maar verdrijft niet structureel eenzaamheid

Wij Nederlanders zijn niet zo goed meer in community: het feit dat ik hier ‘community’ schrijf en niet het Nederlandse woord ‘gemeenschap’ bevestigt enkel mijn punt. Individualistisch tot het bot, maar daardoor ook weinig oog voor onze eigen behoefte aan wezenlijk contact en die van anderen.

Claudia de Breij zong het treffend: “Mag ik dan bij jou?”. Laten we als millennials eens proberen community opnieuw uit te vinden. Daarbij kunnen we ons goed laten inspireren door de familierelaties van onze niet-westerse vrienden. Met zo'n multiculturele community nieuwe stijl komt het met die sociale integratie vast ook helemaal goed.